COMMUNIQUE OF THE 24TH ORDINARY OF THE EAST AFRICAN COMMUNITY HEADS OF STATE

 

MKUTANO WA 24 WA WAKUU WA NCHI WA EAC WAMALIZIKA JIJINI ARUSHA

Mkutano wa 24 wa Wakuu wa Nchi wa Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) umemalizika jijini Arusha leo tarehe 30 Novemba 2024 huku Wakuu hao wa Nchi wakiazimia kuendelea kutekeleza agenda ya Mtangamano kwa  maslahi mapana ya wananchi wao. 

 

Mkutano huo ambao ulitanguliwa na Mikutano ya Kamati ya Wataalam uliofuatiwa na Kamati ya Uratibu ya Makatibu Wakuu na Mkutano wa 46 wa Baraza la Mawaziri wa Jumuiya  hiyo, pamoja na mambo mengine  umemteua Rais wa Kenya, Mhe. William Ruto kuwa Mwenyekiti wa Jumuiya hiyo kwa kipindi cha mwaka mmoja kuanzia Novemba 2024 hadi Novemba 2025 akisaidiana na  Rais wa Somalia, Mhe. Hassan Sheikh Mohamud.

 

Aidha, Mkutano huo mbali na kuridhia Lugha za Kiswahili na Kifaransa kuwa Lugha rasmi za EAC zikienda sambamba na Kiingereza pia umezitaka nchi wanachama za Tanzania, Rwanda, Sudan Kusini, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo na Somalia kukamilisha mashauriano ya kitaifa kuhusu katiba ya shirikisho la kisiasa la EAC ifikapo Juni 30, 2025.

 

Vilevile, Wakuu hao wa Nchi wameridhia utezi wa Jaji Richard Wejuli Wabwire kutoka Uganda kuwa Naibu Jaji Mkuu wa  Mahakama ya Haki ya Afrika Mashariki kuanzia mwezi Novemba 2024.

 

Katika hatua nyingine, wakuu hao wa nchi waliwapongeza wananchi wote wa Nchi wanachama wa EAC kwa kuadhimisha miaka 25 ya Mtangamano wa Kikandana kusisitiza umuhimu wa kuimarisha ushirikiano katika biashara, kudumisha  amani na usalama, kuwawezesha wanawake na vijana kiuchumi, kuzalisha bidhaa kibiashara na kulinda mazingira kwa kuhamasisha matumizi ya nishati safi na kuzingatia mageuzi ya kidigiti kama kichocheo muhimu katika kukuza Mtangamano.

 

Akizungumza, Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ambaye pia ni Mwenyeji wa Mkutano huo,  Mhe. Dkt. Samia Suluhu Hassan alisema kuwa Tanzania itaendelea kuunga mkono agenda ya Mtangamano wa Kikanda wa EAC kwani Tanzania inaamini katika Umoja kuliko utengano.

 

Amesema EAC inasherehekea kutimiza miaka 25, Tanzania itaendelea kuenzi maono ya viongozi waanzilishi wa EAC akiwemo Hayati Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Kambarage Nyerere kwa kuhakikisha umoja na undugu unaoziunganisha nchi hizi unadumishwa  kwa maslahi ya wananchi wan chi hizo.

 

Tangu tupate uhuru hadi Muungano neno Umoja ni tunu hapa Tanzania. Hivyo tutaendelea kudumiasha umoja wetu katika Jumuiya ya Afrika Mashariki ili kuwaenzi waanzilishi wa maono haya akiwemo Hayati Mwalimu Nyerere”, alisema Mhe. Rais Samia.

 

Pia alimpongeza Rais wa Uganda, Mhe. Yoweri Museveni ambaye naye ni mwanzilishi wa Jumuiya hiyo kwa kuendelea kusimamia misingi ya umoja, amani na mshikamano katika Jumuiya ambapo pia alimtakia afya njema na maisha marefu.

 

“Tunamshukuru Rais Museveni ambaye amekuwa Mwalimu kwetu, msuluhishi na kwa kifupi tunamwita Dean yaani kiongozi wetu katika Jumuiya ambapo kila tunapotaka kuengeuka anaturejesha” alisisitiza Rais Samia.

 

Mbali na Mhe. Rais Samia, Mhe. Rais Ruto na Mhe. Rais Mohamud, Mkutano huo pia ulimshirikisha Rais wa Uganda, Mhe. Yoweri Kaguta Museveni, Rais wa Rwanda, Mhe. Paul Kagame na Makamu wa Rais wa Burundi Mhe. Prosper Bazombaza.

 

Aidha, Mkutano huo pia ulihudhuriwa na Katibu  Mkuu wa Jumuiya hiyo, Mhe. Veronica Nduva ambaye alishiriki kwa mara ya kwanza tangu kuteuliwa kwake kwenye wadhifa huo.

 

Viongozi wengine walioshiriki ni Mawaziri kutoka Nchi Wanachama wa Jumuiya ya Afrika Mashariki akiwemo Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Balozi Mahmoud Thabit Kombo, Waziri wa Fedha, Mhe. Dkt. Mwigulu Nchemba, Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Mipango na Uwekezaji, Mhe. Prof. Kitila Mkumbo, Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais, Kazi, Uchumi na Uwekezaji-Zanzibar, Mhe. Shariff Ali Shariff, Waziri wa Katiba na Sheria, Mhe. Prof. Palamagamba Kabudi, Waziri wa Viwanda na Biashara Mhe. Selemani Jafo na Waziri wa Biashara na Maendeleo ya Viwanda-Zanzibar, Mhe. Omar Said Shaaban.

Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Mhe. Dkt. Samia Suluhu Hassan akizungumza wakati wa Mkutano wa 24 wa Wakuu wa Nchi wa Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) uliofanyika jijini Arusha tarehe 30 Novemba 2024

Rais wa Sudan Kusini, Mhe. Salva Mayardit Kiir akimkabidhi vitendea kazi Rais wa Kenya, Mhe. William Ruto kama ishara ya kukabidhi rasmi uenyekiti wa EAC kwake kwa kioindi cha mwaka mmoja kuanzia Novemba 2024 hadi Novemba 2025

Rais wa Uganda, Mhe. Yoweri Kaguta Museveni akifuatilia matukio mbalimbali wakati wa Mkutano wa 24 wa Wakuu wa Nchi wa EAC uliofanyika jijini Arusha tarehe 30 Novemba 2024

Wakuu wa Nchi wa Jumuiya ya Afrika Mashariki wakiwa wamesimama kama ishara ya heshima wakati wimbo wa Taifa la Tanzania kama mwenyeji wa mkutano na wibo wa Afrika Mashariki zikiimbwa

Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Mhe. Balozi Mahmoud Thabit Kombo (kulia) akiwa na Waziri wa Katiba na Sheria, Mhe. Prof. Palamagamba Kabudi (katikati) pamoja na Mkuu wa Mkoa wa Arusha, Mhe.Paul Makonda (kushoto) wakati wa Mkutano wa 24 wa Wakuu wa Nchi wa EAC uliofayika jijini Arusha Novemba 30, 2024

Katibu Mkuu wa Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Balozi Dkt. Samuel Shelukindo (katikati) akishiriki Mkutano wa Wakuu wa Nchi wa EAC pamoja na Katibu Mkuu wa Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa, Mhe. Dkt. Faraji Mnyepe (kulia) na Balozi wa Tanzania nchini Rwanda, Mhe. Meja Jenerali Ramson Godwin Mwaisaka

Katibu Mkuu wa Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Balozi Stephen Mbundi akishiriki Mkutano wa Wakuu wa Nchi wa EAC uliofanyika jijini Arusha Novemba 30, 2024

 

Wageni waalikwa wakati wa Mkutano

 

NAIBU WAZIRI MAMBO YA NJE ASHIRIKI KONGAMANO LA BIASHARA NA UWEKEZAJI LA ZANZIBAR NA UBELGIJI

 Naibu Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Mhe. Cosato Chumi (Mb.) ameshiriki kwenye Kongamano la Biashara na Uwekezaji la Zanzibar na Ubelgiji lililofanyika tarehe 28 Novemba, 2024, Zanzibar na kufunguliwa na Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais - Kazi, Uchumi na Uwekezaji, Mhe. Shariff  A. Shariff.

Kongamano hilo limewakutanisha Wafanyabiashara na Wawekezaji kutoka Zanzibar na Ubelgiji kwa lengo la kujadiliana namna bora ya kuendelea kushirikiana ili kukuza biashara zaidi. 

Waziri Shariff amewakaribisha wafanyabiashara na wawekezaji hao akiwaahidi kuwa Serikali ya Mapinduzi Zanzibar itashirikiana nao ili kutimiza malengo yao kwakuwa Zanzibar ina fursa nyingi ambazo hazijatumika ipasavyo hivyo ni wakati mwafaka na kuongeza ushirikiano katika maeneo hayo.

Naye, Mhe. Chumi aliwashukuru wafanyabiashara na wawekezaji hao kuja kuitembelea Tanzania na Zanzibar na kuahidi kuendelea kushirikiana nao ili kuwawezesha kuwekeza nchini. 

Aliwasihi kutembelea mikoa mingine ya Zanzibar kadri ratiba zao zitakavyoruhusu ili kuona maeneo mengine wanayoweza kuwekeza.

Wafanyabiashara hao walitembelea pia eneo la ujenzi wa Bandari ya Mangapwani na wapo nchini Tanzania tangu tarehe 25 Novemba 2024 ambapo baada ya Kongamano hilo wanatarajia pia kuonana na viongozi mbalimbali wa Wafanyabiashara na Serikali kwa nyakati tofauti jijini Dar es Salaam na Zanzibar.

Naibu Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Mhe. Cosato David Chumi akichangia mada kwenye Kongamano la Biashara na Uwekezaji la Zanzibar na Ubelgiji lilofanyika tarehe 28 Novemba 2024.

TANZANIA YAPONGEZWA MAANDALIZI YA MAADHIMISHO YA MIAKA 25 YA EAC

Katibu Mkuu wa Jumuiya ya Afrika Mashariki, Mhe. Veronica Nduva  ameipongeza Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania kwa kuipa uzito wa kipekee agenda ya maadhimisho ya miaka 25 ya Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) ambayo kilele chake ni tarehe 30 Novemba 2024.

 

Mhe. Nduva ametoa pongezi hizo wakati akitoa taarifa ya masuala mbalimbali ya kiutendaji kuhusu Sekretarieti ya EAC ikiwa ni pamoja na hatua iliyofikiwa katika maandalizi ya maadhimisho hayo kwenye kikao cha Makatibu Wakuu kutoka Nchi Wanachama kinachoendelea jijini Arusha.

 

Amesema Serikali ya Tanzania kupitia Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki na Mkoa wa Arusha na kwa kushirikiana na Sekretarieti ya EAC imefanikisha kwa kiasi kikubwa kuandaa shughuli mbalimbali kuelekea kilele cha maadhimisho hayo ikiwa ni pamoja na  kuandaa tamasha la maonesho ya barabarani, maonesho ya utamaduni na zoezi la upandaji miti.

 

Kuhusu matukio muhimu kwenye maadhimisho hayo, Mhe. Nduva amesema zipo program za pembezoni za Ngazi ya Juu kuhusu maadhimisho hayo zitakazowahusisha Wakuu wa Nchi wa EAC pamoja na Mkutano wa Kawaida wa 24 wa Wakuu hao wa Nchi utakaofanyika tarehe 29 na 30 Novemba 2024.

 

Amesema patakuwa  na  mijadala mbalimbali yenye mada kuhusu masuala ya  Biashara na Uwekezaji katika Jumuiya,  masuala ya Kidigitali na Amani na Usalama pamoja na tukio la upandaji miti kama kumbukumbu nzuri ya maadhimisho hayo.

 

Pia ameendelea kuzihamasisha Nchi Wanachama kushiriki katika maadhimisho hayo muhimu kwao ambayo ameyataja kama moja ya kipimo cha mafanikio ya Jumuiya hiyo iliyoanzishwa mwaka 1999.

 

“Kama Nchi Wanachama tunajivunia miaka 25 ya Jumuiya imara ambayo ni nusu karne, sina uhakika wengi wetu tuliopo kwenye chumba hiki tutakuwa wapi tunapoitafuta miaka mingine 25 ya Jubilee ya Jumuiya. Hivyo, nawaomba tuungane pamoja kuanzia tarehe 29 hadi 30 Novemba 2024 kusherehekea miaka hii 25 ya mafanikio ya Jumuiya yetu”, alisema Mhe. Nduva.

 

Mkataba wa kuanzishwa kwa Jumuiya ya Afrika Mashariki ulisainiwa jijini Arusha tarehe 30 Novemba 1999. Kaulimbiu ya maadhimisho hayo ni “Tunasherehekea miaka 25 ya Mtangamanao wa Kikanda na Maendeleo”.

 

Mkutano wa Makatibu Wakuu wa EAC kwa ajili ya kuandaa Mkutano wa Baraza la Mawaziri la Jumuiya ya Afrika Mashariki umemalizika leo tarehe 26 Novemba 2024 ambapo Mkutano wa Baraza hilo utafanyika tarehe 28 Novemba 2024. Ujumbe wa Tanzania kwenye Mkutano wa Makatibu Wakuu umeongozwa na Katibu Mkuu wa Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki anayeshughulikia Afrika Mashariki, Balozi Stephen Mbundi.

 

Katibu Mkuu anayesimamia masuala ya Afrika Mashariki katika Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Balozi Stephen Mbundi akichangia jambo wakati wa Mkutano wa Makatibu Wakuu wa Jumuiya ya Afrika Mashariki uliofanyika jijini Arusha tarehe 25 na 26 Novemba 2024 kwa ajili ya kuandaa Mkutano wa 46 wa Baraza la Mawaziri la Jumuiya hiyo utakaofanyika tarehe 28 Novemba 2024. Kulia ni Katibu Mkuu wa Wizara ya Katiba na Sheria, Bw. Eliakim Maswi na kushoto ni Katibu Mkuu, Ofisi ya Rais, Mipango na Uwekezaji , Dkt. Tausi Kida. 

Katibu Mkuu wa Jumuiya ya Afrika Mashariki, Bi. Veronica Nduva akizungumza wakati wa Mkutano wa Makatibu Wakuu. Pamoja na mambo mengine aliipongeza Tanzania kwa kuwa mstari wa mbele kwenye maandalizi ya maadhimisho ya miaka 25 ya Jumuiya ya Afrika Mashariki

Katibu Mkuu wa Wizara ya Viwanda na Biashara, Dkt. Hashil Abdallah akishiriki Mkutano wa wa Makatibu Wakuu wa EAC

Sehemu ya ujumbe wa Rwanda wakishirki mkutano

Mjumbe wa Somalia akiwa kwenye Mkutano

Ujumbe wa Uganda ukishiriki mkutano

Mkurugenzi wa Idara ya Utawala na Usimamizi wa Rasilimali Watu katika Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Bi. Chiku Kiguhe akishiriki Mkutano pamoja na Mkurugenzi wa Idara ya Miundombini ya Uchumi na Huduma za Jamii katika Wizara hiyo, Bw. Abdillah Mataka

Kulia ni Mkurugenzi wa Sera na Mioango katika Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Bw. Justine Kisoka akiwa na Wakurugenzi wengine Bw. Mataka na Bi. Kiguhe

Sehemu nyingine ya ujumbe wa Tanzania wakishiriki Mkutano

Mkutano ukiendelea

PROF. NOMBO AONGOZA UJUMBE WA TANZANIA KATIKA MKUTANO WA MAWAZIRI WA SAYANSI YA NYUKLIA NA TEKNOLOJIA VIENNA AUSTRIA

 

 

Katibu Mkuu Wizara ya Elimu Sayansi na Teknolojia Prof. Carolyne Nombo aongoza ujumbe wa Tanzania katika Mkutano wa Mawaziri wa Sayansi ya nyuklia na Teknolojia wa Shirika la Kimataifa la Nguvu za Atomiki (IAEA) unaofanyika jijini Vienna Austria kuanzia tarehe 26-28 Novemba,2024.

Katika Mkutano huo ambao anamwakilisha Waziri wa Elimu Sayansi na Teknolojia Mhe. Prof. Adolf Mkenda Prof. Nombo ameambatana na Balozi wa Tanzania nchini Austria Mhe. Naimi Aziz na Mkurugenzi Mkuu wa Taasisi ya Nguvu za Atomiki Nchini,  Prof. Malilio Kipanyula.

Akizungumza katika Mkutano huo, Prof. Nombo alisisitiza umuhimu wa  ushirikiano miongoni mwa nchi wanachama pamoja na Taasisi ya IAEA kupitia matumizi salama ya nyuklia katika kuleta maendeleo hususan kwenye sekta za afya, chakula, kilimo, maji mazingira na mabadiliko ya tabia nchi na maendeleo ya viwanda.

Prof. Nombo alikitaarifu Kikao hicho juu ya matumizi salama ya teknolojia ya nyuklia nchini na kutoa tathmini ya matumizi salama ya teknolojia ya Nyuklia katika utekelezaji wa Miradi mbalimbali ya  maendeleo nchini.

Prof. Nombo ameishukuru  IAEA kwa ushirikiano mkubwa inaoutoa kwa Tanzania na kuihakikishia utayari wa Tanzania kuendelea kushirikiana na IAEA.

Mkutano huo umeitishwa kujadili masuala mahsusi yanayohusu sayansi ya nyuklia na matumizi yake.

Pamoja na mambo mengine, Mkutano huo umepitisha Tamko la Mawaziri Juu ya Sayansi ya Nyuklia, Teknolojia na Mtumizi yake na Mpango wa Mashirikiano ya Kitaalam (The Ministerial Declaration on Nuclear Science, Technology and Applications and Technical Cooperation Programme).

WAZIRI KOMBO: TANZANIA ITAENDELEA KUUNGA MKONO JUHUDI ZA KULETA AMANI NA USALAMA UKANDA WA MAZIWA MAKUU

Waziri Mambo ya Nje na Uashirikiano wa Afrika Mashariki Mhe. Balozi Mahmoud Thabit Kombo akifuatilia Mkutano wa Kawaida wa 18 wa Mawaziri wa Mambo ya Nje (RIMC) wa Nchi Wanachama wa ICGLR uliofanyika jijini Luanda, Angola tarehe 24 Novemba 2024. 

Waziri Mambo ya Nje na Uashirikiano wa Afrika Mashariki Mhe. Balozi Mahmoud Thabit Kombo ameeleza kuwa Tanzania ikiwa ni mwasisi wa Jumuiya ya Ukanda wa Maziwa Mkuu (ICGLR) itaendelea kushirikiana na nchi Wanachama wa Jumuiya hiyo na Jumuiya ya Kimataifa katika juhudi za kutafuta amani ya kudumu kwenye ukanda huo. 

Waziri Kombo ameeleza hayo alipozungumza katika Mkutano wa Kawaida wa 18 wa Mawaziri wa Mambo ya Nje (RIMC) wa Nchi Wanachama wa ICGLR uliofanyika jijini Luanda, Angola tarehe 24 Novemba 2024. 

Akizungumzia kuhusu msimamamo, mchango na nafasi ya Tanzania katika kufatua amani na usalama kwenye ukanda wa Maziwa Makuu Waziri Kombo ameeleza kuwa, Tanzania chini ya uongozi mahiri wa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan itafanya kazi bila kuchoka kwa kushirikiana na nchi wanachama na Jumuiya ya Kimataifa kutatua migogoro iliyopo ili kuwa na ukanda wenye amani, ustawi na ustahimilivu.

“Kama mwanachama mwanzilishi wa ICGLR, Tanzania inaamini kuwa kuimarika kwa mahusiano ya kidiplomasia na kuimarishwa kwa utulivu kutaongeza kasi ya maendeleo ya kiuchumi ya watu wetu katika Ukanda wa Maziwa Makuu” Ameeleza Waziri Kombo. 

Aidha, Waziri Kombo licha ya kueleza utayari wa Tanzania katika kuendelea kushirikiana na wadau katika kurejesha amani na usalama kwenye Ukanda wa Maziwa Makuu, ametoa wito kwa nchi wanachama kuhakikisha kuwa ushawishi wa washirika wa maendeleo hauathiri utendaji na ufanisi wa mifumo iliyowekwa ikiwemo Mfumo wa Tahadhari ya Mapema na Majibu ya Migogoro wa ICGLR (ICGLR Conflict Early Warning and Response Systems).

Vilevile, amesisitiza umuhimu wa nchi Wanachama kuheshimu na kutimiza wajibu wake wa kuchangia fedha kwa Sekretarieti, ikiwa ni ishara ya mshikamano na juhudi za pamoja, katika kuhakisha Jumuiya inatekeleza mipango na mikakati inayojiwekea ili kufikia matarajio ya kuwa na ukuanda wenye Usalama, Utulivu, na Maendeleo endelevu. 

Pia ametumia fursa hiyo kuitaka Sekretareti ya ICGLR kuzingatia matumizi mazuri na usimamizi mzuri wa fedha kwa manufaa ya kanda. 

Kwa upande wake mwenyekiti wa mkutano huo ambaye pia ni Waziri wa Mambo ya Nje wa Angola Mhe. Balozi Téte António akizungumza wakati wa ufunguzi wa mkutano huo ameleeza ameeleza kuridhishwa kwake na mazungumzo yanayo endelea yakilenga kurejesha uhusiano wa kidiplomasia kati ya Rwanda na DRC. 

Aliendelea kutoa wito kwa nchi wanachama kwa umoja wao kuendelea kushughulikia changamoto zinazotishia amani, usalama, na hali ya kibinadamu katika Jamhuri ya Sudan, Jamhuri ya Afrika ya Kati, Sudan Kusini, na ghasia zinazoendelea katika Mashariki ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo (DRC).

Mkutano huo umehudhuriwa na nchi zote 12 Wanachama wa Maziwa Makuu na Mjumbe Maalumu kutoka Umoja wa Mataifa anayesimamia Ukanda wa Maziwa Mkuu Balozi Huang Xia.

Waziri Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki Mhe. Balozi Mahmoud Thabit Kombo na Mhe. Musalia Mudavadi Mkuu wa Baraza la Mawaziri wa Kenya (Prime Cabinet Secretary) wafurahia jambo pembezoni mwa mkutano wa Kawaida wa 18 wa Mawaziri wa Mambo ya Nje (RIMC) wa Nchi Wanachama wa ICGLR uliofanyika jijini Luanda, Angola tarehe 24 Novemba 2024.

Balozi wa Tanzania nchini Angola mwenye makazi yake nchini Zambia Mhe. Lt. Gen. Mathew Edward Mkingule akifuatilia Mkutano wa Kawaida wa 18 wa Mawaziri wa Mambo ya Nje (RIMC) wa Nchi Wanachama wa ICGLR uliokuwa ukiendelea jijini Luanda, Angola tarehe 24 Novemba 2024.

Waziri wa Mambo ya Nje wa Angola Mhe. Balozi Téte António kwenye ufunguzi wa mkutano wa Kawaida wa 18 wa Mawaziri wa Mambo ya Nje (RIMC) wa Nchi Wanachama wa ICGLR uliofanyika jijini Luanda, Angola tarehe 24 Novemba 2024.

Picha ya pamoja

Mkutano ukiendelea